Ten rodział jest o małych, niepozornych przepuklinach, zwykle schowanych w tkance podskórnej pośrodku ciała od mostka do pępka. Najczęściej przepukliny brzucha występują w bliźnie po przebytej operacji (tak się kończy co 4. - 6. operacja brzuszna). Ale są też przepukliny, do powstania których nie jest potrzebna blizna - powstają w miejscach osłabienia ściany brzucha. Szczególnie chętnie pośrodku ciała w tzw. kresie białej, gdzie splatają się włókna prawej i lewej strony brzucha. Przepukliny te - choć niewielkie - mogą być bolesne i ulegać wszystkim typowm powikłaniom, w tym też tym najcięższym.
W tym rodziale opisuję przepukliny brzuszne powstałe bez uprzedniej operacji brzusznej (to opisane jest w rodziale - przepukliny pooperacyjne). W praktyce są to przepukliny kresy białej, przepuklina pępkowa i okołopępkowa (te są też opisane w osobym rodziale).
Linia (kresa) biała jest to splot włókien kolagenowych, rozcięgien mięśni brzucha skośnych i poprzecznych, ciągnący się do wyrostka mieczykowatego przez pępek do spojenia łonowego, nad którym przebiegająca skóra jest jaśniejsza, biaława (stąd nazwa). W czasie ciąży u kobiet skóra w tym miejscu ulega pigmentacji.
Przepuklina kresy białej
Przepuklina kresy białej jest schorzeniem powstającym na skutek zmniejszenia wytrzymałości powłok brzusznych, czego następstwem jest nieprawidłowe przemieszczenie się narządów lub ich części poza jamę brzuszna, w której normalnie się znajdują.
Przy przepukliny kresy białej, wrota przepukliny powstają w linii pośrodkowej ciała w nadbrzuszu (miedzy mostkiem a pępkiem). W miejscu tym przeplatają się włókna powięzi mięśniowych, tworząc silna błonę szerokości około 1 – 1,5 cm, zwana kresa biała. W błonie tej niekiedy (np. w ciąży, przy otyłości, przy skrajnie obciążających ćwiczeniach i wysiłkach fizycznych) powstaje otwór, początkowo niewielkich rozmiarów, powiększający się w miarę upływu czasu, przez który worek przepuklinowy wydostaje się poza jamę brzuszna, uwypuklając się pod skóra w postaci miękkiego guzka, czasem znikającego pod wpływem ucisku.
Co się dzieje, gdy jest ta przepuklina? Zależy od czasu trwania choroby. Pierwszym objawem jest zazwyczaj uczucie pobolewania lub nieokreślonego dyskomfortu w okolicy pępka i nadbrzusza po wysiłku fizycznym, uciążliwym kaszlu lub wydaleniu stolca. Wtedy przepuklina zaczyna puklach się we wrota i jest widoczna w postaci elastycznego guzka uwypuklającego się pod skóra.
Na ilustracji po prawej stronie powyżej pepka pzrepuklina kresy białej (oczywiście jest to wizja rysownika, w której człowiek został pozbawiony skóry i tkanki podskórnej). Worek przepukliny jest otwarty - wewnątrz tłuszcz z wnętrza jamy brzusznej
Czy przepuklina kresy białej może być groźna? Jeżeli przepuklina pojawiła się, pewne jest, że nie zniknie. Wręcz przeciwnie będzie się powiększać, a dolegliwości z nią związane będą się nasilać. Operacje przepuklin zaawansowanych są o wiele trudniejsze i obarczone większa możliwością powikłań.
Największe niebezpieczeństwo powstaje, gdy na skutek ucisku jelit we wrotach dochodzi do zatrzymania pasażu jelitowego, czyli niedrożności mechanicznej, a następnie martwicy i przedziurawienia jelit. To objawy przepukliny uwięźniętej. Zwlekanie w takiej sytuacji z operacja zawsze prowadzi do śmierci.
Obok na ilustracji zmiany możliwe do wystąpienia zmiany w linii środkowej ciała:
1. przepuklina nadbrzusza (w linii środkowej ciała)
2. rozjeście mięśni prostych brzucha
3. przepuklina okołopępkowa
4. przepuklina pępkowa
Są jeszcze inne, dużo rzadziej występujące przepukliny przedniej ściany brzucha nie związane z blizną pooperacyjną. Przykładowo - na bocznej granicy mięśnia prostego brzucha może wystąpic przepuklina Spiegela.
Czynniki ryzyka powstania przepukliny to: przewlekły kaszel, palenie tytoniu, otyłość, wysiłek podejmowany podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów, wysiłek podczas wypróżnień lub oddawania moczu, ciąża, i przyjmowanie niektórych leków, takich jak sterydy.
Przepuklina pooperacyjna może wystąpić po każdym zabiegu, ale są one częstsze u niektórych pacjentów. Ryzyko wzrasta w starszym wieku, przy otyłości, cukrzyca, stosowanie steroidów (steroidów tabletki i zastrzyki używane do chorób przewlekłych), w chorobach płuc, palenie tytoniu. Niebezpieczeństwo przepukliny jest duże, gdy podczas gojenia rany operacyjnej dojdzie do jej zakażenia bakteryjnego.